Stavoren: dé stad aan het IJsselmeer

Bezoek in de oude haven het vrouwtje van Stavoren. Vol verlangen kijkt ze uit naar terugkerende schepen met waardevolle spullen. Door haar hoogmoed stort ze zichzelf in het ongeluk en neemt Stavoren mee in haar val. Ontdek haar verhaal.

Proef de sfeer van handel, visserij en pleziervaart. Stavoren heeft een unieke ligging omdat het aan drie kanten omringd is door het IJsselmeer. Dit levert gezelligheid op en prachtige fotogenieke plekken zoals de oude zeesluis uit 1576, de visserijhaven, kleurige huisjes die doen denken aan Kopenhagen en de esthetisch vormgegeven havenlichten. Het fotograferen waard!

Aan de kop van de haven, bij de oude sluis, tuurt het vrouwtje van Stavoren over het water van het IJsselmeer. Recht daar tegenover staat een nieuw cultureel icoon: De Vis. Drie meter hoog en acht meter lang, water spuwend uit haar boven- en onderkaak en kinderen uitnodigend om het water te trotseren. Deze fontein behoort tot het project 11fountains van Leeuwarden-Fryslân 2018 en is ontworpen door de Amerikaanse kunstenaar Mark Dion.

In Museum 't Ponthús worden de roemruchte verhalen van Stavoren langs een tijdlijn tot leven gebracht. Waarom vielen de Noormannen Stavoren binnen? Hoe zat de handelsrelatie met Hamburg in elkaar? Of leer meer over het verhaal van de noodlanding van de Halifax V tijdens de Tweede Wereldoorlog op het IJsselmeer ten zuiden van Stavoren.

Toen de Afsluitdijk nog niet was aangelegd, was de veerpont tussen Enkhuizen en Stavoren een belangrijke verbinding. Je kwam aan met de trein in Stavoren, stapte op de veerboot en kon weer in Enkhuizen verder reizen met de trein. In de Spoorhaven legde de stoompont aan. Hierop werden goederen en vee vervoerd. Geladen treinwagons werden via een brug met rails zo de stoompont opgesleept. In 2015 zijn de resten van deze oprit gerestaureerd en vormen nu een blijvend monument.

Na 1525, maakte Friesland deel uit van het rijk van keizer Karel V. Om de Friezen in bedwang te houden liet Karel V een groot blokhuis bij de Staverse haven bouwen. Dit verdedigingswerk heeft er tot circa 1580 gestaan. Hierna werd het gedeeltelijk afgebroken en verder in de stadswallen opgenomen. Nu is op deze plek op de oude fundamenten de verbeelding van het vestingwerk gebouwd: Een groot kunstwerk van staal, beton en glas.

De sluis met brug uit 1966 vormt de verbinding tussen het IJsselmeer en het Johan Frisokanaal. De wachttijd liep alleen op tot soms wel twee uren, daarom is de capaciteit is aangepast. Op 8 mei 2014 opende koning Willem-Alexander de tweede sluis naast de bestaande sluis. Deze nieuwe sluiskolk heeft een lengte van maar liefst 65 meter en heeft allerlei innovaties.