Jacobikerk Wommels
Wommels
Op de terp van Wommels staat de Jacobikerk. De eenbeukige kerk uit de 13e eeuw werd rond 1508 hersteld na een brand. In de toren van drie geledingen uit 1862 hangt een klok (1494) van Geert van Wou en een klok uit 1611.
Neem alvast een kijkje
Anderen bekeken ook
Op de terp van Wommels staat de Jacobikerk. De eenbeukige kerk uit de 13e eeuw werd rond 1508 hersteld na een brand. In de toren van drie geledingen uit 1862 hangt een klok van Geert van Wou uit 1494 en een klok uit 1611.
Uit de 17e eeuw dateren de preekstoel, drie rouwborden (Duco van Jongema, Franciscus van Jongema, Syts van Camminga) aan de noordwand en drie overhuifde herenbanken, waaronder één (1677) voor de familie Van Grovestins. De vijf rouwborden uit de 18e eeuw in het koor zijn van de familie Van Sminia. Het orgel uit 1847 is gebouwd door Pieter Jans Radersma (1803-1851), die daarbij 17e-eeuwse pijpen van een ouder orgel gebruikte. Op nieuwjaarsdag 1868 brak er brand uit. Het orgel werd hersteld door Willem Hardorff.
Boven de zij ingang bij het kerkhof staat op een ingemetselde steen:
Hier is geschiet een rechtveerdich recht, die heer lecht hier al bij den knecht.
Hier lecht den armen al bij de ricke, de leeleke al bij de suiuerlicke.
Hier legt de buer al bij de edelman, de geleerde al bij die nieten kan.
Hier legt de sot al bij de wijze,
de jonge al de olde grijze.
Komt hier wat nader bij en seget mij, wije rick arm schoen of edel sij.
Hier leggen sij al bij elkander, de ene is niet meer geacht als den ander. Anno 1591.
-
Eartiids curiosa, ambacht & kunst | winkel en webshop
Eartiids curiosa, ambacht & kunst | winkel en webshop
-
Monument Scharsterbrug
Monument Scharsterbrug
Het dorp Scharsterbrug en de brug over de Scharster-Rijn waren belangrijk voor de Duitse verdedigers. Beide lagen op de weg naar Lemmer waar honderden Duitse militairen per schip hoopten te kunnen ontkomen naar Noord-Holland. In korte tijd werd er tweemaal gevochten in Scharsterbrug.
Op 9 april probeerden 13 mannen van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (N.B.S.) van Doniawerstal de brug in Scharsterbrug te veroveren op een tiental Duitse bewakers. De Duitsers werden overmeesterd waarbij één van hen werd neergeschoten. De N.B.S. dacht hij gedood was, maar dat bleek anders te zijn toen uitgerekend hij er in slaagde om een andere groep Duitsers te waarschuwen.
Deze groep bevond zich op een nabijgelegen patrouilleboot. Met de zware wapens van deze boot openden de Duitsers vervolgens het vuur. De N.B.S.’ers zagen daardoor geen kans meer om de brug definitief te veroveren en trokken zich terug. Door het Duitse vuur vielen in het dorp verschillende slachtoffers. Waaronder één dode. In de dagen daarna was het dorp toneel van colonnes Duitse soldaten die zich richting Lemmer terugtrokken met als doel om van daaruit de oversteek naar Noord-Holland te maken. Scharsterbrug was voor de Duitsers in deze dagen dus erg belangrijk.Op 15 april waren de Canadezen zo dichtbij dat de Duitsers besloten om de brug op te blazen. Maar zij trokken zich daarna niet terug. De Scharster-Rijn was één van de laatste belangrijke hindernissen op weg naar Lemmer. En in Lemmer bevonden zich nog enkele honderden Duitsers die naar Noord-Holland wilden. Het dorp moest dus verdedigd worden.
De eerste confrontatie met de Canadezen vond al die dag plaats.
Joure was zonder slag of stoot bevrijd. In een poging om een zuidelijke route naar Sneek te vinden stuitten 7th Reconnaissance Regiment Duke of York’s Royal Canadian Hussars op de opgeblazen brug in Scharsterbrug. De Duitsers namen de Canadezen onder vuur. De Canadezen maakten echter korte metten met de Duitsers aan hun kant van het water en trokken zich daarna terug.
De resterende Duitsers verschansten zich in de Hollandia zuivelfabriek, enkele huizen en boerderijen en in schuttersputjes langs de weg. Hier hadden ze een goed uitzicht op de weg naar Joure. Het lokale verzet speelde een belangrijke rol bij het verkennen van de Duitse posities. Hierbij kwam één van hen, Richard Jung, om het leven.
Nadat was vastgesteld dat de Duitsers zich ook in de Hollandia fabriek bevonden, openden de Canadezen op 16 april het vuur met mortieren en geschut. De rest van de dag werd er over en weer geschoten. Twee voertuigen van de Cameron Highlanders of Ottawa werden geraakt door een stuk luchtafweergeschut. Daarbij raakten vier Canadezen gewond. Daarna maakte een aanval van het Régiment de la Chaudière een einde aan de Duitse tegenstand in Scharsterbrug. Hierbij sneuvelde Lance Corporal Lucien Potvin.
Na de strijd was er geen sprake van een feeststemming in het dorp. De aanblik op Scharsterbrug na de gevechten was vreselijk. De destijds zesjarige Otto Haitsma herinnerde zich: ‘kapot geschoten huizen, smeulende resten van stallen en boerderijen, zwartgeblakerde opgezwollen dode koeien en paarden met opengesperde ogen en vlakbij de melkfabriek een hoop lichamen zonder armen of benen en weggeschoten hoofden in bloed doordrenkte flarden van uniformen’.
De bevrijding van Scharsterbrug opende de weg naar Lemmer. De Canadese engineers bouwden op 17 april een Bailey brug naast de verwoeste brug. Lemmer kon dezelfde dag worden bevrijd.
-
