De Lemsterpoort
Sloten
Varend vanuit Lemmer vormt de molen samen met de Lemsterpoort een prachtig beeld dat al oneindig vaak op de foto is vastgelegd, maar nog steeds weet te boeien. Aan de voet van de Lemsterpoort staat een schandpaal.
Neem alvast een kijkje
Anderen bekeken ook
Omdat ze niet meer nodig waren, werden de landpoorten van vestingstad Sloten afgebroken en opgeruimd. Maar gelukkig zijn de waterpoorten aan de sloopkogel ontsnapt. Er zijn er twee in Sloten, namelijk: Sneker- of Woudsenderpoort en de zuidelijke of Lemsterpoort. Varend vanuit Lemmer vormt de molen samen met de Lemsterpoort een prachtig beeld dat al oneindig vaak op de foto is vastgelegd, maar nog steeds weet te boeien. Aan de voet van de Lemsterpoort staat een schandpaal. Het is een herinnering aan de tijd dat Sloten recht kon spreken en vonnissen mocht voltrekken.
Het ‘paard van Troje’ voor Sloten
Het is 12 mei 1588. Pier Lupckes uit het naburige dorp Tjerkgaast heeft het snode plan om Sloten binnen te vallen. Maar de stad is met haar vestingwallen niet makkelijk binnen te dringen. Samen met de Spaanse troepen van Philips II denkt Lupckes toch een manier te hebben gevonden om de opstandige stad onder controle te krijgen. Zijn plan is om het op de manier van het paard van Troje te doen, namelijk door Spaanse soldaten in biertonnen te verstoppen. Hij vindt twee schippers uit Grouw, Dotte Sibles en Stomme Jelmer, om zijn plan ten uitvoer te brengen. In slecht weer, verstopt in biertonnen, gaat de schuit over het Slotermeer richting het kleine stadje Sloten. Maar op het laatste moment lekt het plan uit en wordt de list ontdekt door een oplettende stadswacht. Hij slaat groot alarm. Daarop volgt een hevig en bloedig gevecht tussen de moedige Stadsschutterij en de vijandige Spanjaarden! Schipper Sibles weet te ontsnappen, maar Pier Lupckes en Stomme Jelmer worden gevangengenomen en moeten hun verraad met de dood bekopen. Ze worden twee weken later publiekelijk onthoofd waarna hun hoofden op staken bij de poort worden ‘tentoongesteld’. Dit om anderen erop te wijzen geen snode plannen in hun hoofd te halen om Sloten aan te vallen. Deze roemruchte episode van Sloten wordt eens in de zoveel jaar nagespeeld met de stad als decor tijdens het Historisch Kijkfeest.
-
Eartiids curiosa, ambacht & kunst | winkel en webshop
Eartiids curiosa, ambacht & kunst | winkel en webshop
-
Monument Scharsterbrug
Monument Scharsterbrug
Het dorp Scharsterbrug en de brug over de Scharster-Rijn waren belangrijk voor de Duitse verdedigers. Beide lagen op de weg naar Lemmer waar honderden Duitse militairen per schip hoopten te kunnen ontkomen naar Noord-Holland. In korte tijd werd er tweemaal gevochten in Scharsterbrug.
Op 9 april probeerden 13 mannen van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (N.B.S.) van Doniawerstal de brug in Scharsterbrug te veroveren op een tiental Duitse bewakers. De Duitsers werden overmeesterd waarbij één van hen werd neergeschoten. De N.B.S. dacht hij gedood was, maar dat bleek anders te zijn toen uitgerekend hij er in slaagde om een andere groep Duitsers te waarschuwen.
Deze groep bevond zich op een nabijgelegen patrouilleboot. Met de zware wapens van deze boot openden de Duitsers vervolgens het vuur. De N.B.S.’ers zagen daardoor geen kans meer om de brug definitief te veroveren en trokken zich terug. Door het Duitse vuur vielen in het dorp verschillende slachtoffers. Waaronder één dode. In de dagen daarna was het dorp toneel van colonnes Duitse soldaten die zich richting Lemmer terugtrokken met als doel om van daaruit de oversteek naar Noord-Holland te maken. Scharsterbrug was voor de Duitsers in deze dagen dus erg belangrijk.Op 15 april waren de Canadezen zo dichtbij dat de Duitsers besloten om de brug op te blazen. Maar zij trokken zich daarna niet terug. De Scharster-Rijn was één van de laatste belangrijke hindernissen op weg naar Lemmer. En in Lemmer bevonden zich nog enkele honderden Duitsers die naar Noord-Holland wilden. Het dorp moest dus verdedigd worden.
De eerste confrontatie met de Canadezen vond al die dag plaats.
Joure was zonder slag of stoot bevrijd. In een poging om een zuidelijke route naar Sneek te vinden stuitten 7th Reconnaissance Regiment Duke of York’s Royal Canadian Hussars op de opgeblazen brug in Scharsterbrug. De Duitsers namen de Canadezen onder vuur. De Canadezen maakten echter korte metten met de Duitsers aan hun kant van het water en trokken zich daarna terug.
De resterende Duitsers verschansten zich in de Hollandia zuivelfabriek, enkele huizen en boerderijen en in schuttersputjes langs de weg. Hier hadden ze een goed uitzicht op de weg naar Joure. Het lokale verzet speelde een belangrijke rol bij het verkennen van de Duitse posities. Hierbij kwam één van hen, Richard Jung, om het leven.
Nadat was vastgesteld dat de Duitsers zich ook in de Hollandia fabriek bevonden, openden de Canadezen op 16 april het vuur met mortieren en geschut. De rest van de dag werd er over en weer geschoten. Twee voertuigen van de Cameron Highlanders of Ottawa werden geraakt door een stuk luchtafweergeschut. Daarbij raakten vier Canadezen gewond. Daarna maakte een aanval van het Régiment de la Chaudière een einde aan de Duitse tegenstand in Scharsterbrug. Hierbij sneuvelde Lance Corporal Lucien Potvin.
Na de strijd was er geen sprake van een feeststemming in het dorp. De aanblik op Scharsterbrug na de gevechten was vreselijk. De destijds zesjarige Otto Haitsma herinnerde zich: ‘kapot geschoten huizen, smeulende resten van stallen en boerderijen, zwartgeblakerde opgezwollen dode koeien en paarden met opengesperde ogen en vlakbij de melkfabriek een hoop lichamen zonder armen of benen en weggeschoten hoofden in bloed doordrenkte flarden van uniformen’.
De bevrijding van Scharsterbrug opende de weg naar Lemmer. De Canadese engineers bouwden op 17 april een Bailey brug naast de verwoeste brug. Lemmer kon dezelfde dag worden bevrijd.
-
