Sint Josephkerk Heeg
Heeg
De Sint Josephkerk Heeg is niet oost-west georiënteerd en wijkt daarmee af van de standaard in de katholieke kerkenbouw. De noord-zuid gerichte verkaveling in de kern van het oude dorp liet daarvoor geen ruimte.
Neem alvast een kijkje
Anderen bekeken ook
De bevoorrechte positie van het protestantisme in Nederland kwam in de 19e eeuw ten einde. Na 1850 leidde dat tot een bouwhausse van katholieke kerken. Meestal uitgevoerd in de stijl van de neogotiek, die teruggreep op de middeleeuwen. De meest vooraanstaande architect van de Nederlandse neogotiek was Pierre Cuypers. In Friesland ontwierp hij zeven kerken. De Sint Jozefkerk uit 1876 was daarvan de vijfde.
Op last van de opdrachtgever verwerkte Cuypers in zijn ontwerp enkele ideeën van Alfred Tepe, architect uit een concurrerende neogotische school. Dat leidde tot de bouw van deze eenbeukige kruiskerk met een voor Cuypers’ doen opvallend eenvoudige en sobere opzet. Typisch neo-gotisch is dat de last van het gebouw wordt gedragen door een stelsel van smalle ribben en pilasters. Door de spitsboogvensters in de tussenliggende muurdelen valt het daglicht royaal naar binnen.
Het interieur, nog grotendeels uit de bouwtijd, is een kleurrijk, druk versierd totaalkunstwerk, waarin alle kunsten met de architectuur samenwerken. Altaren, heiligenbeelden en kansel zijn gemaakt in het atelier Cuypers-Stoltzenberg in Roermond. Het glas-in-lood komt van atelier F. Nicolas, eveneens in Roermond gevestigd, waarmee Cuypers veel samenwerkte. De kerk is niet oost-west georiënteerd en wijkt daarmee af van de standaard in de katholieke kerkenbouw. De noord-zuid gerichte verkaveling in de kern van het oude dorp liet daarvoor geen ruimte.
-
Buitenhuis Zonneroos - Vakantiehuis Zonneroos
Buitenhuis Zonneroos - Vakantiehuis Zonneroos
-
Noorderbegraafplaats
Noorderbegraafplaats
Vijftien geallieerde vliegers en vijftien verzetsslachtoffers vinden hun laatste rustplaats op de Noorderbegraafplaats in Leeuwarden. Ook worden er tijdens de Tweede Wereldoorlog bijna 450 gesneuvelde Duitse militairen begraven. Hun stoffelijke resten worden in 1958 overgebracht naar de Duitse oorlogsbegraafplaats Ysselsteyn.
Kort na het begin van de bezetting wordt de Noorderbegraafplaats aan het Leeuwarder Schapendijkje in gebruik genomen als militair ereveld. De eerste teraardebestelling van Duitse oorlogsdoden vindt er op 9 augustus 1940 plaats. Bij de bevrijding liggen op het Ehrenfriedhof bijna 450 Duitse militairen, die in 1958 collectief worden overgebracht naar de Kriegsgräberstätte Ysselsteyn bij Venray.
Het aantal geallieerde militairen dat vanaf juli 1941 op de begraafplaats een laatste rustplaats krijgt is qua aantal veel geringer. Nu nog liggen dertien Engelsen en twee Nieuw-Zeelanders begraven onder een rij karakteristieke witte headstones op regel 23 van de 2e afdeling. Oorspronkelijk waren er meer geallieerde oorlogsgraven. Twee Amerikanen en een Canadees zijn na de bevrijding herbegraven op de erevelden in Margraten en Holten.
In alle nu nog aanwezige geallieerde oorlogsgraven zijn bemanningsleden van vliegtuigen begraven. Van hen zijn alleen David Kay Foster en Robert Stanley Ling in de gemeente Leeuwarden gesneuveld. Hun Mosquito jachtbommenwerper stort op 28 mei 1944 neer op het vliegveld na een beschieting door luchtafweergeschut. De overige vliegeniers komen om een andere reden op de Noorderbegraafplaats terecht. Albert Hayes, Len Townrow en Michael John Boyle worden alle drie zwaargewond overgebracht naar het Bonifatiusziekenhuis en sterven daar ondanks de goede zorgen van de Duitse medische staf.
Jarenlang onderzoek door de Stichting Missing Airmen Memorial Foundation (SMAMF) in samenwerking met de Bergingsdienst van de Koninklijke Luchtmacht achterhaalt de identiteit van de zes gesneuvelden in het eerste graf. Het gaat om de bemanning van Wellington R1397. Het vliegtuig stort op 25 juli 1941 bij Boazum neer na een luchtaanval op Emden en is het eerste toestel dat crasht op het Friese vasteland. In 2015 zijn in aanwezigheid van nabestaanden twee nieuwe grafstenen met de namen van de bemanning door een legerpredikant ingezegend. De oude, naamloze, steen is nog te bezichtigen in het Fries Verzetsmuseum.
Ook liggen er vijftien verzetsslachtoffers begraven op de Noorderbegraafplaats, op een speciaal daarvoor ingericht ereveld. Op de grafmonumenten staat de tekst:
‘Fallen yn ‘e striid tsjin ûnrjocht en slavernij - dat wy yn frede foar rjocht en frijdom weitsje’
‘Gevallen in de strijd tegen onrecht en slavernij, opdat wij in vrede voor recht en vrijheid waken.’
Het meest in het oog springend zijn de drie zij aan zij geplaatste monumenten van de broers Mark, Klaas en Hyltje Wierda, die op 11 april 1945, enkele dagen voor de bevrijding, werden gefusilleerd bij Dronrijp.
De oorlogsgraven op de Noorderbegraafplaats zijn geadopteerd door vijf scholen uit Leeuwarden, die elk jaar op 15 april een herdenking organiseren.
Ook achter de grafmonumenten voor de Joodse familie Suskind (graf 03/-/24 /04) gaat een tragisch oorlogsverhaal schuil. MTS-leraar Willy Süskind stapte samen met zijn vrouw en zoon uit het leven, één dag na de Duitse inval in Nederland.
Helemaal achter op de begraafplaats herinnert een bijzonder grafmonument eveneens aan een oorlogsdrama. Het beeld van een treurende vrouw is geplaatst op het graf van Johanna Wilhelmina te Winkel en haar zoontje Hans, beiden slachtoffer van afgedwaalde bommen op de Julianastraat in 1942 (graf 04/1b/10).
