Molenroute Friesland | Fietsroute

(47.0 km)

Er zijn heel wat molens te vinden in Waterland van Friesland. Molens die water wegpompen, graan malen of hout zagen. Bewonder ze in het landschap. Enkele zijn te bezoeken. Deze route leidt je langs 10 molens in Zuidwest Friesland.

Windenergie
Oude tijden herleven wellicht nu we vandaag de dag steeds meer gebruik maken van duurzame windenergie. Vroeger wist men ‘niet beter’. Want zo’n 150 jaar geleden stonden er in heel Friesland maar liefst 1400 molens. Nu telt de provincie nog zo’n 130 werkende.

Zonder wind lag het stil
Molens werden in de loop der jaren steeds meer vervangen…

Zonder wind lag het stil
Molens werden in de loop der jaren steeds meer vervangen door motoren in fabrieken en gemalen. Want wanneer het windstil was, bleef het ook letterlijk stil: er kon geen water weggepompt worden, meel werd niet gemalen en hout werd niet gezaagd. Molens hielden dus niet met hun wieken de economie altijd draaiende. Gelukkig zijn er molens bewaard gebleven en ondergebracht bij bijvoorbeeld stichtingen zodat we de molens nog steeds kunnen bewonderen.

UNESCO-ambacht molenaar
In 2017 is het Nederlandse molenaarsambacht door UNESCO ingeschreven op de lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid. Ervaar bijvoorbeeld in IJlst hoe door (vrijwillige) molenaars bij Houtzaagmolen De Rat nog steeds op een duurzame manier hout wordt gezaagd. Of proef de passie van het molenaarsvak van Mevrouw de Molenaar in Witmarsum (ze bakt op bestelling).

Fiets met deze fietsroute langs 10 bijzondere molens in Friesland. Ontdek verhalen over een houtzaagmolen, molens die meel malen of water wegpompen. Ervaar bij geluk en wat wind de zoevende wieken in het landschap en geniet onderweg van het Friese platteland! Let op: deze route wijkt wat af van het knooppuntennetwerk om de molens ook daadwerkelijk te bewonderen. Houd de gpx dus goed in de gaten.

Dit ga je zien

Houtzaagmolen De Rat

Aan de boorden van de Geeuw, de eeuwenoude vaarverbinding tussen IJlst en Sneek, staat de unieke houtzaagmolen "de Rat" die nog volop in productie is.

Museum en werkplaats Houtstad IJlst

Beleef de historie van IJlst met een actief bezoek aan Museum en werkplaats Houtstad IJlst. De stad is door de eeuwen heen verbonden met hout.

IJlst (Drylts)

Elfstedenstadje IJlst ligt vlakbij Sneek en staat bekend als de houtstad van Friesland.

Bezoek IJlst

Bolsward (Boalsert)

Bolsward is qua Elfstedenbegrippen een grotere stad met diverse winkels, restaurants en mooie bezienswaardigheden.

Bezoek Bolsward

Molen Tjasker Bolsward

De Tjasker Bolsward is een Friese paaltjasker. Het was een poldermolen.

Julianapark

Midden in de stad Bolsward vind je het Julianapark aan de Snekerstraat. Dit ‘groene’ rijksmonument is in 1913 aangelegd ter ere van de 100-jarige herdenking van de bevrijding van de Franse bezetting en elke dag open.

Broerekerk Bolsward

De Broerekerk werd in de 13de eeuw gebouwd als kloosterkerk van de Minderbroeders. Het klooster werd in 1580 verlaten en afgebroken. De driebeukige kerk zonder toren is een ruïne als gevolg van een brand die plaatsvond op 8 mei 1980.

Museum De Tiid

Huis van verhalen, Museum De Tiid, in het voormalig stadhuis in Bolsward, toont de boeiende geschiedenis van Zuidwest Fryslân. Neem de tiid voor de interactieve presentaties en kijk je ogen uit in de fotogenieke raadzaal, op het bordes en de torenzolder.

Lonje / Tadema's molen

Deze polder molen staat in Bolsward en is in 1824 gebouwd.

Molen de (Greate) Klaver Bolsward

Deze molen aan de rand van het industrieterrein in Bolsward was vroeger onderdeel van het Bolswarder Weeshuis.

Flietsterbosk

In dit recreatiebos bij Witmarsum groeien meidoorn, wilgen, beuken, populieren en elzen. Het Flietserbosk is daarmee een klein maar gevarieerd bos met een verscheidenheid aan vogels, zoogdieren, vlinders en insecten.

Mevrouw de Molenaar

Ambachtelijk brood met liefde en respect gemaakt. Ieder weekend bakt Mevrouw de Molenaar aan de Elfstedenroute ambachtelijk brood op bestelling. In een samenspel tussen molen en wind maalt zij met zingende stenen het lokale graan.

Witmarsum (Wytmarsum)

Witmarsum is een knus dorp ten noordwesten van Elfstedenstad Bolsward

Bezoek Witmarsum

Pankoekstermolen Witmarsum

De Pankoekstermolen uit 1900 is een allesbehalve standaard molen. Zo zijn er allerhande technische snufjes aan de molen toegevoegd die niet standaard zijn voor molens.

De Hiemerter Mole

De Hiemerter Mole is vermoend naar de polder die hij bemaalt, de Hiemerterpolder. Waarschijnlijk doet deze molen dat al sinds 1811.

Jaagpad langs de Bolswardertrekvaart

Een mooi wandel- en fietspad langs de trekvaart van Bolsward naar Leeuwarden, nabij Burgwerd. Het pad wordt ook wel een jaagpad genoemd.

Aylvapoldermolen Burgwerd

Deze poldermolen is om 1846 gebouwd en in 2000 herbouwd.

Museum It Tsiispakhûs

Museum it Tsiispakhûs is gevestigd in een prachtig historisch kaaspakhuis in Wommels. Het museum nodigt je uit om een nieuw perspectief op landbouw te ontdekken, waarbij je de methoden van vroeger vergelijkt met die van nu.

Wommels (Wommels)

Wommels is een terpdorp middenin de Greidhoek. Ieder jaar wordt in Wommels de Freulepartij gekaatst, dit is een hoogtepunt op de kalender van het dorp.

Bezoek Wommels

Rispens Poldermolen Easterein

Bijzonder aan deze molen is het gedicht welke op het stichtingsbord te lezen is. Dit stichtingsbord is gemaakt door de molenmaker die verantwoordelijk was voor de bouw en dateert uit 1821!

Fries Scheepvaart Museum

Een museum over de geschiedenis van de Friese scheepvaart, maar ook verhalen over de stad Sneek. En voor kinderen is er een spannend kindermuseum.

Sneek (Snits)

Elfstedenstad Sneek is een levendige stad in Zuidwest Friesland met een groot winkelaanbod en vele gezellige terrasjes in het centrum.

Bezoek Sneek

De Waterpoort

De Waterpoort in Sneek is misschien wel het meest bekende icoon van de stad. Dit stenen bouwwerk kenmerkt zich door de twee achtkantige torens.

Terpensmole IJlst

De Terpensmole heeft niet altijd vlakbij IJlst gestaan, en heette ook niet altijd zo. De oorsprong van de molen ligt in Grou, daarna Sneek en is uiteindelijk in IJlst terecht gekomen.