Fietsrondje Slachtedyk Friesland
Verken het Friese landschap op twee wielen en laat je betoveren door een fietsrondje Slachterdyk!
Slachtedyk is een eeuwenoude dijk van ongeveer 42 kilometer lang en was vroeger nodig om het land te beschermen tegen de Middelzee. Het is een van de bekendste dijken in Friesland. Wat deze dijk extra bijzonder maakt, is dat er sinds 2000 elke vier jaar een marathon plaatsvindt, dit zorgt voor een route met een interessante cultuurhistorie. De dijk loopt van Oosterbierum naar Raerd.
Met deze fietsroute fiets je het eerste gedeelte over de dijk. Tot aan Raerd. Neem daar even een pauze om vervolgens de route voort te zetten, zodat je weer bij het beginpunt (Oosterbierum) eindigt.
Dit ga je zien
Startpunt
8854 Oosterbierum
Navigeer naar startpunt
Getswerdersyl
De Getswerdersyl was de noordelijkste sluis van de Slachtedijk. In 1982 is de sluis gesloopt en op de plaats van de oude sluis staat tegenwoordig een groot herdenkingsmonument.
Franeker (Frjentsjer)
Elfstedenstad Franeker is een boeiende stad met haar rijke universiteitsverleden. Jarenlang werd deze stad bewoond door vele studenten. Daaronder waren bekende namen als Descartes.
Achlum
Achlum is een pittoresk dorpje aan de Achlumervaart. Wist je dat de alternatieve Elfstedentocht via deze vaart gaat? Ook de Slachtedijk loopt langs het dorp. Ontdek de vele rijksmonumenten te voet, te fiets of per boot.
Gertrudiskerk Achlum
De Hervormde kerk bevindt zich op een vrij hoge terp aan de Slachtedijk, oorspronkelijk gewijd aan de heilige Gertrudis. Rijksmonument.
Aylvapoldermolen Burgwerd
Deze poldermolen is om 1846 gebouwd en in 2000 herbouwd.
Lytsewierrum (Lutkewierum)
Bezoek het terpdorpje Lytsewierrum. Gelegen aan het eind van een doodlopende weg. Het dorp heeft een beschermd dorpsgezicht.
Fresco in de Sint Martinuskerk
In de Sint Martinuskerk in Boazum is bij een restauratie een bijzondere fresco ontdekt. De uit de 12e eeuw stammende kerk vertoont een afbeelding van een baardloze Jezus. Zeer bijzonder. De kerk zelf is één van de oudste Romaanse kerken in Friesland.
De Swette
De Swette werd gegraven als afwaterings- en grenssloot tussen de regio’s Oostergo en Westergo nadat de Middelzee was dichtgeslibt.
Raerd (Rauwerd)
Ontdek Raerd, een Fries terpdorp dat rust, ruimte en saamhorigheid uitstraalt.
Mummiekelder in Nicolaaskerk Wiuwert
In de Nicolaaskerk in Wiuwert werd in 1765 tijdens houtsnijwerkzaamheden een bijzondere vondst gedaan. Timmerlieden vonden bij toeval gave lichamen in de grafkelder. Het was de schrik van hun leven. In paniek renden ze de Nicolaaskerk uit.
Sint Joriskerk Britswert
Hoewel er in de kerk van Britswert geen mummies te zien zijn, is het aardig dit 12e eeuwse godshuis - opgetrokken uit gele Friese moppen - te bezoeken.
Skrins
Tussen Wommels en Oosterlittens ligt het natuurgebied Skrins, een geliefde plek waar veel vogels rust en voedsel vinden. In het voorjaar zijn de bloemrijke graslanden een perfecte broedplek.
Skrins - Vogelkijkhut
Weidevogelreservaat.
Klokkenstoel Hennaard
Het kerkhof op de terp van Hennaard is omringd door iepen en een iepenhaag. Naast nieuwere grafstenen zijn hier ook zerken uit de 17de en 18de eeuw te vinden. In het midden staat een vierkant klokhuis.
Jaagpad langs de Bolswardertrekvaart
Een mooi wandel- en fietspad langs de trekvaart van Bolsward naar Leeuwarden, nabij Burgwerd. Het pad wordt ook wel een jaagpad genoemd.
Easterlittens (Oosterlittens)
De schoorsteen van de voormalige fabriek fungeert als uniek herkenningspunt voor het terpdorp. Easterlittens is een ijverig en actief dorp. Sinds een aantal jaren wordt hier ook het Open Fries Kampioenschap "Jeu de Pelote" gehouden.
Baard
Baard een smûk terpdorp in de groene greide van de de Greidhoek. Wist je dat de bewoners 'Baarder katten' worden genoemd? De spreekwoordelijke 'honden' wonen in Leons. Het standbeeld in het centrum van Baard herinnert aan deze vroegere tijden.
Dronryp (Dronrijp)
Het grootste dorp van de gemeente Waadhoeke, rijk aan historie. Het geboortedorp van onder andere Eise Jeltes Eisinga, beroemde amateur-astronoom, patriot en bouwer van het Eise Eisinga Planetarium. Naast cultureel erfgoed bruist het van de evenementen.
Standbeeld Sir Lawrence Alma Tadema
Het standbeeld van de beroemde kunstschilder Sir Lawrence Alma Tadema staat voor zijn geboortehuis in het centrum van Dronryp.
Standbeeld Sir Lawrence Alma Tadema
Standbeeld Sir Lawrence Alma Tadema
Plantsoen Brêgebuorren
Brêgebuorren
9035 AP Dronryp
Voormalig woonhuis van Eise Jeltes Eisinga
Toen Eise een jaar of 5 was, verhuisde het gezin naar de Brêgebuorren 14 in Dronryp. Hier oefende hij zijn beroep uit als wolkammer voordat hij naar Franeker verhuisde.
Voormalig woonhuis van Eise Jeltes Eisinga
Voormalig woonhuis van Eise Jeltes Eisinga
Voormalig woonhuis Eise Eisinga
Brêgebuorren 14
9035 AS Dronryp
Berltsum (Berlikum)
Een terpdorp met stadse ambities. Berltsum wordt ook wel de twaalfde stad van Fryslân genoemd. Liggend aan de noordelijke elfsteden vaarroute. In en rondom Berltsum is veel gelegenheid om te fietsen en te wandelen.
Koepelkerk Berltsum
Koepelkerk in Berltsum (Berlikum), zowel de kerk als het orgel is een Rijksmonument.
Wier
Wier is een klein bijzonder dorpje met een rijke geschiedenis. Het is gelegen tussen Harlingen en Dokkum. Totdat er in de 16e eeuw dijken werden aangelegd, lag het dorpje aan de Waddenzee. Bezoek zeker ook de nachttuin en de Ioannis Theatertsjerke Wier.
Sint Jacobiparochie (Sint-Jabik)
Sint Jacobiparochie ontstond in 1505, toen Het Bildt door arbeiders uit onder meer Zuid-Holland, Zeeland en Friesland werd ingedijkt. Vooral bekend vanwege de Groate kerk als startpunt van de pelgrimsroute het Jabikspaad.
Groate Kerk Sint-Jacobiparochie
De opvallende Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie is al enkele decennia in gebruik als cultureel centrum voor regio Het Bildt. Er vinden allerlei soorten concerten, vergaderingen en andere bijeenkomsten in deze kerk plaats.
Groate Kerk Sint-Jacobiparochie
Groate Kerk Sint-Jacobiparochie
Oosteinde 1
9079 PD Sint-Jacobiparochie
Westhoek (De Westhoek)
Onontdekte parel van een dorp met enkel een aantal boerderijen en aan de Oudebildtdijk gelegen dijkhuisjes. Hier kun je als natuurliefhebber en rustzoeker genieten van de weidse vergezichten. Je ruikt de zilte lucht van UNESCO Werelderfgoed de Waddenzee.
Koehool: de dijk
Wat een dijk! Het is een flinke klim, maar bij helder weer kun je de waddeneilanden zien liggen. Niet alleen de hoogte van de dijk imponeert, maar ook de strakke en rechte vorm. Vroeger was die veel grilliger.
Koehool: de dijk
(beluister hier het audioverhaal)
Wat een dijk! Het is een flinke klim, maar bij helder weer kun je de waddeneilanden zien liggen. Niet alleen de hoogte van de dijk imponeert, maar ook de strakke en rechte vorm. Vroeger was die veel grilliger. Zo kun je aan het wegenpatroon zien dat de dijk hier ooit een bocht maakte.
De dijk was ook veel lager. Tot in de twintigste eeuw konden de Koehoolsters waarschijnlijk vanuit hun huizen de zee zien, over een anderhalve meter hoog dijkje. In de jaren dertig werd de dijk ongeveer vijfenhalve meter hoog en in de jaren zeventig kwam hier nog minstens twee meter bij. De komende jaren wordt de dijk versterkt.
De dijk en de zee bepaalden eeuwenlang het leven in Koehool. Bijna alle inwoners visten in het voorjaar en zomer met fuiken op haring, schar, bot en paling. Met z'n allen sleepten ze de vissersbootjes in het voorjaar over de dijk.
Met de komst van de Afsluitdijk in 1932 was het in één klap afgelopen met de haringvisserij. De zeestromen waren door de afsluiting van de Zuiderzee drastisch veranderd, waardoor ook die dijkverhoging hier nodig was. Een flink deel van de oude (vissers)huisjes en zwartgeteerde schuurtjes sneuvelden in 1970, toen de dijk niet alleen hoger maar ook breder werd. Alleen het beeld De Waadfisker en de recreatiewoningen die op vissershuizen zijn geïnspireerd herinneren nu nog aan de visserij.
De kustbewoners waren ook op een andere manier verbonden met het water. Zwemmen kon je hier namelijk lange tijd ook, bij hoog water dan, net als op andere plaatsen aan de dijk. In de jaren dertig waren hier zelfs badhokjes in het café om je te verkleden.
Ingesproken door:
Scenograaf en theatermaker Sofie Doeland ontwikkelt ook installatiekunst. In 2019 maakte ze een kunstwerk voor Moving Landscapes, een samenwerking tussen Oerol en Sence of Place. Een reizende expositie bestaande uit zes landschapswerken die het perspectief van de toeschouwer manipuleren, raken en sturen.
Sofie begeeft zich graag in een monumentaal of ongewoon landschap, het liefst ergens buiten op een heuvel in weer en wind. Op die manier is ze met Joop Mulder in aanraking gekomen. “Ik heb hem leren kennen als een trouwe, lieve en krachtige man. Nuchter en vastberaden. Erg behulpzaam en vol vertrouwen. Hij stond echt pal achter de kunstenaars waarmee hij werkte. Het raakt me nog steeds dat hij er niet meer is.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Bunker Koehoal
De enige overgebleven bunker van Stelling Koehoal is een blijvende herinnering van de luchtoorlog boven Friesland.
- 33
- 69
- 12
- 15
- 16
- 96
- 32
- 35
- 28
- 06
- 25
- 10
- 46
- 69
- 50
- 89
- 13
- 73
- 12
- 18
- 12
- 73
- 66
- 83
- 48
- 91
- 94
- 74
- 67
- 61
- 44
- 90
- 41
- 81
- 81
- 01
- 36
- 11
- 20
- 22
- 52