Workum-Witmarsum | Canadian Trail: etappe 4
In de laatste twee oorlogsjaren raakt het verzet in Friesland steeds meer georganiseerd. Op 12 december 1944 wordt de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten in Friesland opgericht op bevel en onder leiding van Prins Bernard. In Makkum is het verzet al actief vanaf het uitbreken van de oorlog en op Kornwerderzand vinden nachtelijke wapendroppings plaats voor het gewapend verzet. In het laatste oorlogsjaar zijn er zo'n 3000 gewapende verzetsstrijders in Friesland actief.
De beginjaren van de oorlog verliepen relatief rustig in Friesland en verzetsdaden vonden incidenteel plaats. Dat beeld veranderde na de Meistaking van 1943. Aanleiding was de oproep van de Duitse bezetter om alle in 1940 vrijgelaten Nederlandse krijgsgevangenen te werk te stellen in Duitsland. Hierna raakte het verzet in Friesland steeds meer georganiseerd. Bestaande groepen gingen op in de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten die in Friesland op 12 december 1944 werd opgericht op bevel en onder leiding van Prins Bernard.…
In de laatste twee oorlogsjaren raakt het verzet in Friesland steeds meer georganiseerd. Op 12 december 1944 wordt de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten in Friesland opgericht op bevel en onder leiding van Prins Bernard. In Makkum is het verzet al actief vanaf het uitbreken van de oorlog en op Kornwerderzand vinden nachtelijke wapendroppings plaats voor het gewapend verzet. In het laatste oorlogsjaar zijn er zo'n 3000 gewapende verzetsstrijders in Friesland actief.
De beginjaren van de oorlog verliepen relatief rustig in Friesland en verzetsdaden vonden incidenteel plaats. Dat beeld veranderde na de Meistaking van 1943. Aanleiding was de oproep van de Duitse bezetter om alle in 1940 vrijgelaten Nederlandse krijgsgevangenen te werk te stellen in Duitsland. Hierna raakte het verzet in Friesland steeds meer georganiseerd. Bestaande groepen gingen op in de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten die in Friesland op 12 december 1944 werd opgericht op bevel en onder leiding van Prins Bernard.
In Makkum was het verzet actief vanaf het uitbreken van de oorlog. De broers Aart en Thymen van den Berg stelden hun visconservenfabriek geheel ter beschikking van het Friese verzet. Met de wapens drank en gerookte paling sloot het personeel van de fabriek vriendschap met de hoogste beulen van de Sicherheitsdienst in Leeuwarden. Als de drank de Duitsers loslippig maakte, speelde men de ontvallen informatie door aan het verzet. Men wist 60 gevangen verzetsstrijders los te krijgen en was op de hoogte van aanstaande razzia's. De visconservenfabriek groeide uit tot een van de belangrijkste Friese verzetshaarden. In het Burmaniahuis in Leeuwarden werd de Sicherheitsdienst afgeluisterd en kon het verzet personen waarschuwen die in de verhoren werden genoemd. Andere vormen van verzet waren de verspreiding van illegale bladen om de bevolking met name te informeren over troepenverplaatsingen, collaborateurs of voor het opkrikken van het moreel.
In de zomer van 1943 volgt een onderduikgolf en het weidse Friese platteland blijkt bij uitstek geschikt om mensen op te vangen. Hier speelde het verzet eveneens een belangrijke rol. Knokploegen overvielen onder anderen distributiekantoren en stalen enorme hoeveelheden voedselbonnen. Tegen het einde van de oorlog is er voedselschaarste en worden zuivelfabrieken, slagerijen en levensmiddelenproducenten doelwit. In die periode vinden ook de eerste wapendroppings plaats zoals op Kornwerderzand. Op 13 april 1945 volgt de NBS-leiding het bevel op om actief mee te helpen de opmars van de geallieerde troepen te versnellen. Grote delen van Friesland worden medio april 1945 bevrijd.
Liberation Route Europe is een transnationaal gedenkteken. Een route die herdenkingsplekken en verhalen uit heel Europa met elkaar verbindt. Kijk voor meer informatie op www.liberationroute.com
Let op: tussen knooppunt 64 en 65 buiten Workum mogen geen honden komen.
Dit ga je zien
Startpunt:
Wandelknooppunt 64
Workum
Navigeer naar startpunt
Wandelknooppunt 64
Workum
Navigeer naar startpunt
Museum Warkums Erfskip
Museum Warkums Erfskip huist in het oude waaggebouw en het stadhuis in het centrum van Workum en vertelt de historie van Workum en omstreken.
Terpdorp Allingawier
Allingawier is een pittoresk terpdorpje, gelegen tussen de IJsselmeerkust en Hanzestad Bolsward.
Makkum
Makkum is een badplaats aan de IJsselmeerkust in Zuidwest Friesland, even ten zuiden van de Afsluitdijk.
Oorlogsmonument Makkum
Op 18 april werd Makkum als een van de laatste dorpen op het Friese vasteland bevrijd. De aanloop naar de bevrijding verliep voor de Makkumers bijzonder gewelddadig.
Oorlogsmonument Makkum
16 april was het grootste deel van Friesland bevrijd. Maar enkele belangrijke doelen van de Canadezen waren nog niet bereikt. Zij wilden zo snel mogelijk de Friese havens en de Kop van de Afsluitdijk op de Duitsers veroveren. Daarvoor moest nog wel hard worden gevochten. Zowel de havens als de Afsluitdijk werden door Duitse militairen gebruikt om te ontkomen naar Noord-Holland.
Net als elders in Friesland werden de Canadezen geholpen door verzetslieden van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (N.B.S.). Bij Makkum vielen onder hen meerdere slachtoffers. Op 16 april kwamen Schelte Bruinsma en Simon Sipma om het leven doordat zij onder vuur werden genomen vanuit een boerderij waarin Duitse militairen verschanst zaten. De volgende dag probeerde een andere groep een brug onder Makkum te bezetten. De Duitsers kregen hen echter in de gaten en in het daaropvolgende vuurgevecht sneuvelden Rinnert Anema, Roelof van der Meer en Hendrik Postma. Makkum werd op 18 april bevrijd, en was daarmee een van de laatst bevrijde dorpen in Friesland.
Het monument aan de Buren in Makkum werd in 1952 onthuld ter herinnering aan de leden van de Binnenlandse Strijdkrachten die bij de bevrijdingsgevechten rond het dorp om het leven kwamen.
Kazematten Museum
Enkele kilometers uit de Friese kust liggen de beroemde kazematten van Kornwerderzand op de Afsluitdijk.
Oorlogsplaquette Zurich
Vanuit Leeuwarden spoedde een van de Canadese bataljons zich in westelijke richting om Harlingen te bevrijden. Verder dan Franeker kwamen zij die zondagmiddag 16 april niet.
Zware beschietingen op Pingjum
Na de bevrijding van Sneek op 15 april 1945 trokken Canadese troepen naar de Afsluitdijk. Het Friese verzet raadde de aanval af. Het herinnerde zich de meidagen aan het begin van de oorlog, hevige gevechten volgden voor Wons en Pingjum.
Zware beschietingen op Pingjum
Na de bevrijding van Sneek op 15 april 1945 trokken Canadese troepen naar de Afsluitdijk. Het Friese verzet raadde de aanval af. Het herinnerde zich de meidagen aan het begin van de oorlog, hevige gevechten volgden voor Wons en Pingjum.
Nadat de Canadezen feestelijk Leeuwaren waren binnengetrokken, was het zaak om snel door te stoten naar Franeker om de laatste ontsnappingsmogelijkheid van de Duitsers over de Afsluitdijk en het IJsselmeer te verhinderen. Vanuit het zuidoosten werd op 16 april de aanval tegen de Afsluitdijk ingezet, maar al snel liepen de Queens Own Rifles met hun tanks tegen de sterke Duitse verdediging aan.
Daarna werd het dorp Wons omsingeld, maar de Duitsers verweerden zich, met name bij Pingjum bijzonder fanatiek. Er waren veel sluipschutters actief en de Canadezen werden vanuit boerderijen onder vuur genomen. Om de Duitse weerstand te breken werden geallieerde vliegtuigen en artillerie ingezet. Bij de beschieting gingen vijf boerderijen in vlammen op, zes burgers, één Canadees en 46 Duitsers kwamen om het leven. Op 18 april 1945 konden de Canadezen melden dat het gehele gebied van vijanden was gezuiverd.
Deze locatie is onder andere onderdeel van de fietsroute ‘Meidagen 1940’ in het kader van het thema Strijd om de Wadden.
Witmarsum (Wytmarsum)
Witmarsum is een knus dorp ten noordwesten van Elfstedenstad Bolsward
Eindpunt:
Wandelknooppunt 15
Witmarsum
Navigeer naar eindpunt
Wandelknooppunt 15
Witmarsum
Navigeer naar eindpunt
Beschrijving
Startpunt:
Wandelknooppunt 64
Workum
Navigeer naar startpunt
Het verhaal van de Bevrijding van West-Europa is een boek met vele hoofdstukken, waarvan sommige al voor het begin van de oorlog in 1939 beginnen en andere vaak pas jaren na het einde van het conflict in 1945 eindigen. Via de Liberation Route kom je meer te weten over de verhaallijnen, belangrijke militaire gebeurtenissen, persoonlijke verhalen en biografieën uit de tweede wereldoorlog in Europa. Kijk op www.liberationroute.com voor meer routes, fragmenten en verhalen.
Eindpunt:
Wandelknooppunt 15
Witmarsum
Navigeer naar eindpunt
- 64
- 65
- 50
- 20
- 21
- 22
- 23
- 55
- 33
- 90
- 91
- 85
- 72
- 60
- 30
- 31
- 31
- 79
- 67
- 21
- 25
- 26
- 11
- 75
- 41
- 46
- 32
- 13
- 65
- 83
- 27
- 28
- 28
- 29
- 38
- 32
- 15
-
Bolsward-Makkum | Klooster Claercamppad: etappe 9
Bolsward-Makkum | Klooster Claercamppad: etappe 9
(10.2 km)Bolsward -
Stavoren - Workum | Elfstedenpad: etappe 6
Stavoren - Workum | Elfstedenpad: etappe 6
(17.7 km)Stavoren -
Kuiertocht Hartwerd - Oldeclooster Wandelpad
Kuiertocht Hartwerd - Oldeclooster Wandelpad
(5.7 km)Hartwerd
