Monument Canadese regiment Queen's Own Rifles of Canada
Wons
In Wons staat het monument voor het Canadese regiment Queen's Own Rifles of Canada. Dit regiment was verantwoordelijk voor de bevrijding van Wons op 16 april 1945.
Neem alvast een kijkje
Anderen bekeken ook
-
Oorlogsmonument Wons
Oorlogsmonument Wons
Het laatste serieuze gevecht van de Queens Own Rifles of Canada vond plaats op 16 april 1945 bij Wons en Hayum. Nergens in Friesland verloren de Canadezen zoveel mensen tegelijk. Een monument in Wons en een gedenksteen in Sneek herinneren aan de offers die deze infanterie eenheid bracht.
Op 16 april 1945 waren grote delen van Friesland bevrijd. In het westen en zuidwesten van de provincie was het zover nog niet. Enkele duizenden Duitse soldaten hadden zich verzameld in de Friese havenplaatsen en rond de Afsluitdijk. Zij probeerden nog de oversteek te maken naar Noord-Holland dat nog stevig in Duitse handen was.
De Canadezen wilden voorkomen dat de Duitsers zich in Noord-Holland verder versterkten. Mede daarom zetten zij vanaf 16 april de aanval in op de Kop van de Afsluitdijk. De infanterie van Queens Own Rifles of Canada was één van de eenheden die hierbij betrokken was. Op 16 april vertrokken zij vanuit Bolsward in de richting van de Afsluitdijk, ondersteund door tanks van de Sherbrooke Fusiliers.
In het open Friese landschap waren de Canadezen op de weg erg zichtbaar en dus kwetsbaar. Vlak voor een brug bij Hayum openden de Duitsers het vuur. De Canadees Orville Cook zat in één van de voorste voertuigen. Over wat er daarna gebeurde schreef hij het volgende:
"Ik zat eerst rechts, maar kwam later in het linker compartiment van onze carrier. Dat was mijn geluk. Bij de strijd met de Duitsers die volgde, was ik de enige die niet geraakt werd. Ze lieten ons ver komen en schoten drie keer raak. Er kwam rook uit het rechter compartiment van mijn carrier. Ik sprong eruit en ben naar de andere kant gerend om de sergeant eruit te halen en hoe ik dat voor elkaar kreeg, weet ik niet meer. Ik legde hem op de weg. De bestuurder was de volgende die ik eruit haalde en op de weg neerlegde. Ik heb ze beiden morfine toegediend en gaf ze een sigaret.
De sergeant zei: ga terug en vertel de A compagnie waar het vuur is en 'make sure they get those jerry (Duitse) bastards for this one'. De soldaten in de voorste carrier waren op slag dood.” De Duitsers hadden aan de westkant van de brug verschillende stukken luchtafweergeschut verdekt opgesteld. De licht gepantserde carriers waren niet opgewassen tegen de 20 mm. en 40 mm. granaten. In het voorste voertuig sneuvelden Alexander Cockburn, Walter Leslie Jackson, Gordon William Ouderkirk, Harry Horace Pennell en Walter Samuel White. Verder vielen er aan Canadese kant ook meerdere gewonden waaronder de mannen in het voertuig van Orville Cook.
Vrijwel direct nadat duidelijk was waar het Duitse geschut stond opgesteld rekenden de Queens of Own Rifles samen met enkele tanks van de Sherbrooke Fusiliers alsnog af met de Duitse weerstand. De resterende verdedigers gaven zich uiteindelijk over.
De gevechten bij Wons en Pingjum zouden de laatste plek zijn waar soldaten van de Queens Own Rifles of Canada sneuvelden. Het was daarom de expliciete wens van de veteranen om in Wons hun monument te plaatsen. Op deze Honour Roll staan de namen van hun kameraden die vanaf D-Day tot de bevrijding het leven lieten.
In Wons staat het monument voor het Canadese regiment Queen's Own Rifles of Canada. Dit regiment was verantwoordelijk voor de bevrijding van Wons op 16 april 1945.
Nadat Sneek was bevrijd ging het Canadese Regiment van de Queens Own Rifles door naar de Afsluitdijk, waar Duitse troepen stellingen hadden ingericht om de oversteek door de Canadezen te verhinderen en om te proberen een corridor te maken waardoor Duitse militairen vanuit Noord-Holland konden ontsnappen naar Friesland.
Na een kort vuurgevecht kon dit Canadese regiment Wons binnentrekken en de Duitse stellingen bij de Afsluitdijk aanvallen. Eenmaal aangekomen bij de Afsluitdijk ondervonden de Canadezen zoveel tegenstand dat er versterkingen nodig waren. Vooral het Duitse machinegeweervuur en de aanwezigheid van een kanon zorgde voor veel hinder. Hierbij werden ook twee Canadese voertuigen kapotgeschoten en een aantal Canadezen van de Queens Own Rifles zijn gesneuveld.
Met behulp van de Canadese artillerie en granaten konden de Duitse stellingen bij de Afsluitdijk worden uitgeschakeld. De langste en hevigste strijd in Friesland is dan ook bij de Kop van de Afsluitdijk uitgevochten. De Canadezen hadden enkele doden te betreuren, waarvan zes worden herdacht met een gedenksteen aan de Martinikerk in Sneek.
Deze locatie is onder andere onderdeel van de fietsroute ‘Meidagen 1940’ in het kader van het thema Strijd om de Wadden.
Hier vind je Monument Canadese regiment Queen's Own Rifles of Canada
Wildinghelaan 18747 NL Wons Plan je route
vanaf jouw locatie
