Handige tips om de Elfstedentocht te varen inclusief route

1 november 2024 | Redactie VVV Waterland van Friesland

genietsje

Voor schaatsers is het magisch: de Elfstedentocht afleggen. Elke winterseizoen wacht Fryslân, of eigenlijk heel Nederland, in spanning af of het hard en lang genoeg gaat vriezen. Maar zolang dat niet gebeurt, is er een andere mooie manier om van de Elfstedentocht te genieten: ‘mei de boat’, met de boot dus. Goed nieuws: dat kan in elk seizoen, zelfs in de winter. Aangezien we al 25 jaar wachten op de volgende Elfstedentocht, is de boot nu simpelweg het beste alternatief. Dus waar wacht je op! Wil je meer informatie en handige tips? Die geven we je graag, zodat jij binnenkort de Elfstedentocht vaart. Daarmee geniet je van prachtige historische steden, idyllische dorpjes en mooie vergezichten in onder meer Zuidwest Friesland. Dat wordt echt ‘genietsje’.

Kies startpunt in Zuidwest Friesland voor varen Elfstedenroute

In Waterland van Friesland liggen zeven van de Elfsteden: Sneek, IJlst, Sloten, Stavoren, Hindeloopen, Workum en Bolsward. In en rondom elk van deze steden kun jij de Elfstedentocht in Zuidwest Friesland beginnen. Dat doe je met je eigen boot of je huurt er een. In Zuidwest Friesland zijn meerdere boot- en zeiljachtverhuurders. De verhuurders kunnen je verder informeren over het varen van de Elfstedentocht. Daarmee zet je vervolgens koers in de schaatssporen van onder anderen Reinier Paping (winnaar 1963), Evert van Benthem (winnaar 1985 en 1986) en Henk Angenent (winnaar 1997). Ook volg je de inmiddels beroemde vaarsporen van André van Duin en Janny van der Heijden. Zij lieten met hun programma Denkend aan Holland zien hoe leuk, gezellig en mooi het is om de Elfstedentocht te varen.

Bekijk bootverhuurders in Friesland

Vaar de Elfstedentocht: houd rekening met afmetingen boot

De Elfstedenroute bevat vele bruggen en enkele historische waterpoorten, zoals in Sloten en Sneek. Je moet in totaal onder 189 bruggen door. Het mooie is dat de officiële schaatsroute van de Elfstedentocht tegenwoordig volledig bevaarbaar is voor een gemiddelde recreatieboot: tot 2,5 meter hoog, 3,9 breed en met een maximale diepgang van 1,3 meter. Vroeger kon dit niet, maar er zijn vaarwegen uitgediept, nieuwe sluizen aangelegd en bruggen verhoogd. Dat zorgt ervoor dat je met bijvoorbeeld een sloep alle elf steden in Friesland prima kunt aandoen. Heb je een boot die hoger is dan 2 meter 50? Dan is er een alternatieve route om de Elfstedentocht te varen. Daarmee mijd je dus de te lage bruggen en ervaar je toch nog steeds de legendarische tocht. Handig is om een kaart mee te nemen waar de Elfstedenroute om te varen op is uitgetekend.

Bestel de Elfstedenroutekaart in de webshop

Zonder vaarbewijs langs de Elfsteden

Zolang je een motorboot huurt die korter is dan 15 meter en die niet harder kan dan 20 kilometer per uur, kun je zonder vaarbewijs de Elfstedentocht varen. Toch is het aan te raden om een vaarinstructie te volgen bij een van de verhuurders. Daarmee leer je meer over aanmeren en de regels voor op het water. Je kunt ook een vaarles van één dag volgen. Dat maakt je zekerder, want vergis je niet: je gaat wel de Elfstedentocht varen en daarmee kom je voor een barre tocht te staan. Nou ja, een bar mooie dan…

Plan minimaal tien dagen om Elfstedentocht te varen

De Elfstedentocht is een bijna 200 kilometer lange schaatstocht over natuurijs. Door de afstand en het heroïsche karakter wordt de Elfstedentocht ‘De Tocht der Tochten’ genoemd. Evert van Benthem voltooide de tocht in 1985 in 6 uur en 47 minuten. Jij hebt zeker weten meer tijd nodig. Om de Elfstedentocht te varen, raden we een minimale huurperiode van tien dagen aan. Langer is altijd beter, want daarmee kun je de Elfsteden langer bezoeken. Of onderweg gewoon ergens blijven liggen met je boot, omdat het daar zo gezellig is. Twee weken maakt het varen van de Elfstedentocht dan ook nog leuker. Aan de andere kant kun je natuurlijk altijd naar Zuidwest Friesland komen om de Elfstedentocht nog een keer of verder te varen. Want je krijgt er toch niet snel genoeg van, dat weten we zeker.

Bezoek de Elfstedenstadjes in Zuidwest Friesland

“ Om de Elfstedentocht te varen, raden we een minimale huurperiode van tien dagen aan. ”

Zeven Elfsteden in Waterland van Friesland

Waar je ook start in Zuidwest Friesland: je kunt de hele Elfstedentocht varen in de richting die jij wilt. Begin bijvoorbeeld in Sneek en ga via IJlst naar Sloten, Stavoren, Hindeloopen, Workum en Bolsward, zoals de Elfstedentocht normaal ook gaat. Ga vervolgens verder naar Harlingen, Franeker, Dokkum en over de Bonkefeart naar Leeuwarden. De Elfsteden hebben je allemaal iets unieks te bieden. Onderweg kun je in de verschillende dorpen en steden aanmeren om te eten bij diverse restaurants en eetcafés. Keukentje aan boord? Neem dan je boodschappen mee op de boot!

Elfstedentocht varen: Sneek, IJlst en Sloten

In Zuidwest Friesland vaar je met de Elfstedentocht langs zeven Elfsteden. Sneek biedt onder meer een prachtig uitzicht op de Waterpoort, gezellige grachten en het Scheepvaartmuseum. IJlst is een van de kleinste steden op de route van de Elfstedentocht per boot. Hier staan eveneens mooie oude panden. De authentieke houtzaagmolen De Rat en de naastgelegen fontein zijn zeker een bezoek waard. Sloten is de kleinste stad met een grote historie. Bij binnenkomst zie je de oorspronkelijke omwalling. Je gaat terug in de tijd en je vaart door het fictieve dorp Lenten, want Sloten was het decor voor de films van ‘De Kameleon’.

Vaarroute Elfsteden: Stavoren, Hindeloopen, Workum en Bolsward

Stavoren is de oudste stad van de Elfstedentocht-vaarroute. De stad is rijk aan cultuur en historie en ligt aan het IJsselmeer; hier kun je met grotere boten het IJsselmeer bevaren als alternatieve route. Hindeloopen is ook al zo prachtig om binnen te varen: je kunt naar het museum, de beroemde Hindelooper schilderkunst bekijken en genieten van de historische woningen en kerken. In Workum is een stadswandeling door het oude centrum al een attractie op zich. Je kunt ook langs het Jopie Huisman Museum. Als je van historische panden houdt, moet je zeker de jachthaven van Bolsward binnengaan. Kortom, neem de tijd om de Elfstedentocht te varen, want die heb je nodig.

Trotseer de Friese meren tijdens jouw Elfstedentocht

Tijdens jouw Elfstedentocht met de boot trotseer je natuurlijk niet alleen de steden in Zuidwest Friesland. Je vaart ook over de prachtige meren die het landschap van Friesland zo mooi weerspiegelen. Je gaat onder meer over het Snitser Mar (Sneekermeer), het Hegemer Mar (Heegermeer), het Sleattemer Mar (Slotermeer) en de Fluezen (Fluessen). Ze bieden stuk voor stuk goed en heel mooi vaarwater. Alle Friese meren staan met elkaar in verbinding. Het levert prachtige waterlandschappen op en eindeloos veel mogelijkheden voor ‘hearlike waterwille’, heerlijke waterpret!

Ontdek de Friese meren

Overnachten tijdens de Elfstedentocht met de boot

Overnachten tijdens het varen van de Elfstedentocht doe je natuurlijk het liefst op je eigen (huur)boot. Tenzij je een heel kleine boot hebt gekozen en slapen daarop niet haalbaar is. Geen zorgen: in Zuidwest Friesland en in de rest van de provincie vind je genoeg accommodaties waar je kunt verblijven, ook met sauna- en wellness-arrangementen. Plan van tevoren waar je ongeveer uitkomt en boek alvast een overnachting. Onderweg kun je verder aanleggen bij een van de 100 MarBoeien van Recreatieschap De Marrekrite. Dit zijn zogenoemde poëtische ankerplaatsen. Hier mag je gratis liggen en 24 uren genieten van de plek die dan helemaal van jou alleen is.

Zoek en boek jouw accommodatie om te overnachten

Elfstedentocht varen: houd rekening met brugtijden

In welke Elfstedenstad of directe omgeving je ook begint met ‘De Tocht der Tochten’, het is belangrijk dat je op de hoogte bent van de brugtijden. VVV Waterland van Friesland heeft de brugtijden in het voorseizoen, de zomer, het naseizoen en de winter voor je op een rijtje gezet. Daarmee maken we je jouw Elfstedentocht met de boot zo makkelijk en aangenaam mogelijk.

Bekijk de brugtijden in Friesland en unieke aanlegplaatsen

Elfstedentocht vaarroute

De afgelopen jaren is de schaatsroute stapje voor stapje bevaarbaar gemaakt voor sloepen en bescheiden motorjachten. Vaarwegen zijn uitgediept, vaste bruggen opgehoogd en nieuwe sluizen werden aangelegd. Daardoor hoef je nu niet meer te 'klúnen' en kun je de hele route, van de start in Leeuwarden tot aan de finish op de Bonkevaart, doorvaren. Deze vaarroute brengt je langs alle elf steden, ieder met een kunstzinnige klaterende fontein, prachtige musea, gezellige terrasjes en nog veel meer! Waar jij start met de vaarroute dat mag je natuurlijk zelf weten. Je kunt de route in een week varen. Maar er wordt aangeraden om in tien tot veertien dagen de route te varen. Zo kun je in alle rust de 11 steden ontdekken.

Verken de Elfstedentocht vaarroute

Elfstedentocht varen? It giet oan!

De beroemde Elfstedentocht is dus ook voor jou haalbaar. In elk seizoen kun jij besluiten om ‘De Tocht der Tochten’ gewoon te varen. Dus of de zon nu schijnt, of het waait en regent: it giet oan! Jouw Elfstedentocht met de boot gaat sowieso door en wordt met alle weersomstandigheden een ware belevenis. Tenzij ineens de barometer enorm daalt. Dan kun je er zeker van zijn dat wij zeggen: ‘efkes wachtsje’. Even wachten maar, want die beroemde schaatstocht krijgt natuurlijk op alles voorrang. Zodra je de Elfstedentocht zelf hebt gevaren, zul je weten waarom…