Grote Kerk Allingawier
Allingawier
Op de terp in de dorpskern van Allingawier stond al voor het jaar 1000 een kapel en later een tufstenen kerk. In 1634 verrees er een bakstenen zaalkerk met zadeldaktoren. Rond 1785 is hij tot het huidige formaat ingekort en voorzien van een nieuw koor.
Take a look
Op de terp in de dorpskern van Allingawier stond al voor het jaar 1000 een kapel en later een tufstenen kerk. In 1634 verrees er een bakstenen zaalkerk met zadeldaktoren. Hij oogt eenvoudig en onopgesmukt, maar goed van verhoudingen. Rond 1785 is hij tot het huidige formaat ingekort en voorzien van een nieuw koor.
De twintig meter hoge toren wordt van onder naar boven in twee sprongetjes steeds iets smaller. Bovenin hangt een klok uit 1599 die meeverhuisde uit de vorige kerk. Onderin de toren ontdek je een charmante gedenksteen die herinnert aan het leggen van de eerste steen door Jelle Tjercks Broersma. Het vensterpatroon aan de zuidkant van het schip, waar ook de toegangsdeur zit, is opvallend onregelmatig. Wandelend rond de kerk kom je erachter dat de noordgevel het moet stellen met slechts een enkel venster.
Van het interieur is weleens gezegd dat het ‘de eerlijkheid toont van een dorp dat het nooit breed heeft gehad’. Alles straalt eenvoud uit. Door de beperkte lichttoetreding is het bij donker weer wat somber. De kerkbanken zijn van 1545 en het doophek is van 1635. Een orgel is nergens te vinden. Op de plek waar je het zou verwachten, is een schijnfront aangebracht met een rij van vijftien namaak-orgelpijpen. Erachter gaat een simpel harmonium schuil. Sinds 1985 is de kerk in bezit van Stichting Alde Fryske Tsjerken. De kerk wordt beheerd door vrijwilligers van de plaatselijke commissie van Allingawier.
Here you will find Grote Kerk Allingawier
Kerkbuurt 238758 LE Allingawier Plan your route
from your location
-
De bevrijding van Friesland 1
De bevrijding van Friesland 1
Nadat de geallieerde luchtlandingstroepen in september 1944 bij Arnhem waren verslagen duurde het nog tot maart 1945 voordat de geallieerden weer in het offensief gingen. Daarna ging het echter snel. De Duitse troepen in Gelderland en Overijssel waren ernstig verzwakt en de overmacht was groot. Gesteund door een effectief Fries verzet werd Friesland uiteindelijk in een hoog tempo bevrijd.
Begin april werd duidelijk dat de bevrijding van Friesland nabij was. Hoewel de provincie niet zoals andere delen van Nederland te kampen had gehad met een echte Hongerwinter, waren er wel grote tekorten aan bijna alles. En de terreur van de bezetter werd almaar groter. Hierdoor werd ook het verzet tegen de bezetter steeds sterker. De strijd tussen beide was begin 1945 harder dan ooit tevoren.
In Friesland waren de zogenoemde Knokploegen (KP) verantwoordelijk voor de meeste verzetsdaden. Maar er waren ook andere groepen. Op bevel van de Nederlandse regering in Londen werden al deze groepen samengevoegd in de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (N.B.S.). In Friesland gebeurde dit op 12 december 1944.
Met de N.B.S., in de volksmond aangeduid als de BS, kreeg het gewapende verzet een organisatie met een duidelijke structuur. Het was de bedoeling dat de N.B.S. ook een rol zou spelen bij de aanstaande bevrijding. Daartoe werden verzetsgroepen vanaf het najaar van 1944 voorzien van wapens. Deze werden vanuit de lucht gedropt. Op 8 april zond Radio Oranje de boodschap ‘De fles is leeg’ uit. Dit was het sein voor de NBS om 36 uur later te beginnen met de uitvoer van sabotageacties. Het doel was om het de Duitsers zo moeilijk mogelijk te maken om zich te verweren tegen de naderende geallieerde troepen.Dat deed het verzet door bruggen en spoorwegen onklaar te maken, vaarwegen te blokkeren en wegen te versperren. De reactie van de bezetter was meedogenloos. Als represaille werden op verschillende momenten en plekken nog tientallen gevangenen gefusilleerd.
Toen de Canadezen op 12 april Friesland eenmaal waren binnengetrokken werden zij uiterst effectief ondersteund door het Friese verzet. Doordat het uitstekend georganiseerd was kon het de Canadezen helpen om belangrijke bruggen in handen te krijgen, beschadigde bruggen te repareren en te adviseren over de meest gunstige route.
Op 18 april was de hele provincie met uitzondering van de Waddeneilanden bevrijd (deze werden eind mei en in juni bevrijd). In vergelijking met andere provincies is er in Friesland weinig gevochten. Over het algemeen werden de paar duizend Duitse troepen, die Friesland niet hadden kunnen ontvluchten, door de Canadezen relatief snel verslagen.
De commandant van de Royal Canadian Dragoons, Lieutenant Colonel Landell, prees de acties van het verzet door te stellen ´Friesland liberated herself´. Hoewel dat wellicht wat overtrokken is, hebben de acties van het Friese verzet zonder meer de bevrijding versneld. En het aantal slachtoffers aan geallieerde kant verminderd.
Bij confrontaties met Duitse troepen en hun Nederlandse handlangers verloren zeker 31 verzetsmensen hun leven. Aan geallieerde kant sneuvelden tenminste elf Canadezen en één Fransman. Bij de gevechten en beschietingen vielen ook tientallen burgerslachtoffers. Het aantal slachtoffers aan Duitse kant is niet bekend, maar vermoedelijk liep dat aantal in de honderden. Met 320 vernielde en 4000 beschadigde woningen en 80 vernielde bruggen was Friesland materieel de minst beschadigde provincie van Nederland.
-
