Palingklipper Voorwaarts
Gaastmeer
De palingklipper “Voorwaarts” is het enige nog varende overblijfsel van de roemruchte Hegemer en Gaastmeerse palinghandel. In 1909 heeft Firma Visser dit schip gekocht en destijds ingezet voor het ophalen en wegbrengen van levende paling in Friesland.
Take a look
View all 4 pictures
You may also be interested in
-
E-bike oplaadpunt - Restaurant d 'Ald Herberch
E-bike oplaadpunt - Restaurant d 'Ald Herberch
De palingklipper “Voorwaarts” is het enige nog varende overblijfsel van de roemruchte Hegemer en Gaastmeerse palinghandel. In 1909 heeft Firma Visser dit schip gekocht en destijds ingezet voor het ophalen en wegbrengen van levende paling in Friesland.
Sinds 1909 maakt het stalen bunschip deel uit van het historisch perspectief van de gemeente Sudwest-Fryslân en het dorp Gaastmeer in het bijzonder; het middenschip staat in rechtstreekse verbinding met het buitenwater, waardoor de gevangen vis levend bewaard en getransporteerd kon worden.
In 1907 is het schip gebouwd door – vermoedelijk – Duivendijk te Lekkerkerk voor de vishandel op de Zuid-Hollandse eilanden. In 1909 is het schip verkocht aan de Firma Visser te Heeg, die het inzette voor het ophalen en wegbrengen van levende paling in de Zuidwesthoek en verder weg gelegen delen van Nederland. De levende paling werd deels ingekocht bij de binnenvisserij in geheel Nederland en de vis werd bewaard in depots in zogenaamde leggers bij Heeg en Gaastmeer. De voorraden werden aangevuld met levende paling en opgehaald uit verder gelegen delen van Europa, veelal vanuit de Oostzee bij Denemarken. Vervolgens werd deze voorraad met de palingaken getransporteerd naar Londen. Daar werd de vis verhandeld.
Na de ondergang van de Firma Visser werd de “Voorwaarts” in 1946 aangekocht door de Firma Van Netten te Gaastmeer. Zij hebben het schip tot in de jaren zeventig ingezet voor het transport van paling. De paling werd in de noordelijke provincies aangekocht en naar Zeeland en Zuid-Holland verscheept. Later is dit transport overgenomen door tankwagens.
Om dit unieke historische scheepje te kunnen behouden is de “Voorwaarts” in 2010 o.a. met behulp van donateurs aangekocht door Stichting Palingklipper Voorwaarts.
De “Voorwaarts” heeft een vaste ligplaats aan de loswal te Gaastmeer.
Here you will find Palingklipper Voorwaarts
Aan de kadeJan Jelles Hofstrjitte
8611 JT Gaastmeer Plan your route
from your location
-
De bevrijding van Friesland 1
De bevrijding van Friesland 1
Nadat de geallieerde luchtlandingstroepen in september 1944 bij Arnhem waren verslagen duurde het nog tot maart 1945 voordat de geallieerden weer in het offensief gingen. Daarna ging het echter snel. De Duitse troepen in Gelderland en Overijssel waren ernstig verzwakt en de overmacht was groot. Gesteund door een effectief Fries verzet werd Friesland uiteindelijk in een hoog tempo bevrijd.
Begin april werd duidelijk dat de bevrijding van Friesland nabij was. Hoewel de provincie niet zoals andere delen van Nederland te kampen had gehad met een echte Hongerwinter, waren er wel grote tekorten aan bijna alles. En de terreur van de bezetter werd almaar groter. Hierdoor werd ook het verzet tegen de bezetter steeds sterker. De strijd tussen beide was begin 1945 harder dan ooit tevoren.
In Friesland waren de zogenoemde Knokploegen (KP) verantwoordelijk voor de meeste verzetsdaden. Maar er waren ook andere groepen. Op bevel van de Nederlandse regering in Londen werden al deze groepen samengevoegd in de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (N.B.S.). In Friesland gebeurde dit op 12 december 1944.
Met de N.B.S., in de volksmond aangeduid als de BS, kreeg het gewapende verzet een organisatie met een duidelijke structuur. Het was de bedoeling dat de N.B.S. ook een rol zou spelen bij de aanstaande bevrijding. Daartoe werden verzetsgroepen vanaf het najaar van 1944 voorzien van wapens. Deze werden vanuit de lucht gedropt. Op 8 april zond Radio Oranje de boodschap ‘De fles is leeg’ uit. Dit was het sein voor de NBS om 36 uur later te beginnen met de uitvoer van sabotageacties. Het doel was om het de Duitsers zo moeilijk mogelijk te maken om zich te verweren tegen de naderende geallieerde troepen.Dat deed het verzet door bruggen en spoorwegen onklaar te maken, vaarwegen te blokkeren en wegen te versperren. De reactie van de bezetter was meedogenloos. Als represaille werden op verschillende momenten en plekken nog tientallen gevangenen gefusilleerd.
Toen de Canadezen op 12 april Friesland eenmaal waren binnengetrokken werden zij uiterst effectief ondersteund door het Friese verzet. Doordat het uitstekend georganiseerd was kon het de Canadezen helpen om belangrijke bruggen in handen te krijgen, beschadigde bruggen te repareren en te adviseren over de meest gunstige route.
Op 18 april was de hele provincie met uitzondering van de Waddeneilanden bevrijd (deze werden eind mei en in juni bevrijd). In vergelijking met andere provincies is er in Friesland weinig gevochten. Over het algemeen werden de paar duizend Duitse troepen, die Friesland niet hadden kunnen ontvluchten, door de Canadezen relatief snel verslagen.
De commandant van de Royal Canadian Dragoons, Lieutenant Colonel Landell, prees de acties van het verzet door te stellen ´Friesland liberated herself´. Hoewel dat wellicht wat overtrokken is, hebben de acties van het Friese verzet zonder meer de bevrijding versneld. En het aantal slachtoffers aan geallieerde kant verminderd.
Bij confrontaties met Duitse troepen en hun Nederlandse handlangers verloren zeker 31 verzetsmensen hun leven. Aan geallieerde kant sneuvelden tenminste elf Canadezen en één Fransman. Bij de gevechten en beschietingen vielen ook tientallen burgerslachtoffers. Het aantal slachtoffers aan Duitse kant is niet bekend, maar vermoedelijk liep dat aantal in de honderden. Met 320 vernielde en 4000 beschadigde woningen en 80 vernielde bruggen was Friesland materieel de minst beschadigde provincie van Nederland.
-
