Bleichwiesen
IJlst
Einmalig und charakteristisch für IJlst sind die sogenannten Overtuinen, die Bleichwiesen an zu beiden Seiten des Flusses Ee.
Hier schon mal ein Vorgeschmack
Einmalig und charakteristisch für IJlst sind die sogenannten Overtuinen, die Bleichwiesen an zu beiden Seiten des Flusses Ee.
Ältere Leute, die in erster Linie Friesisch sprechen, verwenden häufig das Wort „Bleek“, wenn sie von einer Wiese reden. Sie verweisen damit auch die alte Funktion einer Rasenfläche, nämlich zum Bleichen von Weißwäsche. Früher wurde die Wäsche nach einem Kochwaschgang auf dem Gras ausgelegt, damit die Sonne sie trocknen und bleichen konnte. So hatten die ehemaligen Bewohner der Galama- und Eegracht in IJlst ihre Bleichfelder auf der gegenüberliegenden Straßenseite. Sie mussten also die Straße überqueren, um sie zu erreichen. Daher der Name „Overtuin“ (wörtlich übersetzt: Übergarten). Mit der Erfindung der Waschmaschine waren die Tage der „Bleichfunktion“ gezählt.
Dennoch haben sich die IJlster ihre Bleichwiesen erhalten und können sich dadurch eines einmaligen Stadtbildes erfreuen. Die Overtuinen sind eine gemeinschaftliche Grünanlage der Gemeinde, die von allen Bewohnern genutzt werden kann, solange sie gut gepflegt wird. Jedes Jahr findet am ersten Samstag im Juni das „Overtuinenfair“ statt. Ca. 50 Stände bevölkern dann die Wiesen. Das Angebot variiert von Antiquitäten über Kuriositäten, Gartenmöbel und Wohnbedarf bis hin zu Blumen, Zierpflanzen, Bekleidung und Heiligenbildchen. Auch das leibliche Wohl kommt nicht zu kurz, und es werden alte Handwerke vorgeführt. So haben sich die Overtuinen immer noch eine aktive und nützliche Funktion erhalten können.
- Entfernung zu Ihrem Standort:
Standorte
Alle Standorte anzeigen-
Plasjes langs de N31, Harlingen - Vogelkijkpunt
Plasjes langs de N31, Harlingen - Vogelkijkpunt Kimswerd -
Wapendroppings in Friesland - Witmarsum
Wapendroppings in Friesland - Witmarsum
'De worm heeft rode haren', 'Doe de groeten aan Jozef'. Met dit soort slagzinnen werden wapendroppings aangekondigd. In Friesland vonden er 24 plaats in de laatste maanden van de oorlog. Per dropping werden tot wel 24 containers gedropt, vol met wapens. Geweren, pistolen, bazooka's en allerlei explosieven. Bedoeld om de geallieerden te helpen bij hun opmars door Friesland. Friesland zou zichzelf helpen bevrijden, zo was het idee.
Bij de bevrijding van Friesland spelen de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS) een grote rol. De NBS in Friesland bestaat (vanaf december 1944) uit de verzetsgroepen van de KP (Knokploegen), LO (Landelijke organisatie voor hulp aan onderduikers) en OD (Orde Dienst).
Zo’n ondergronds leger heeft natuurlijk wapens nodig. Voor de aanstaande sabotageacties, de bezetting van bruggen, sluizen en het gevangennemen van de vijand, krijgen 2500 tot 3000 NBS-ers een wapen. Van pistolen en mitrailleurs tot stenguns.
De wapens komen letterlijk uit de lucht vallen. Vanaf oktober 1944 vliegen Stirling en Halifax bommenwerpers vanuit Engeland 47 keer richting Friesland. Op zo'n 14 plaatsen in de provincie worden tenminste 24 geslaagde wapendroppings uitgevoerd. De bommenwerpers gooien containers met wapens, munitie en springstoffen aan parachutes boven de Friese weilanden naar beneden. Groepen NBS-ers staan 's nachts klaar om met lichtsignalen het afwerpterrein aan te geven en daarna de wapens af te voeren en te verstoppen.
Zoals even ten oosten van hier, op het afwerpterrein Hichtum. Bij de tweede dropping viel een container op een veulen dat gedood werd. De onwetende boer gaf het dode veulen aan bij de politie, zodat het terrein als wapendroppingsterrein moest vervallen.
Via geheime zenders worden met Londen de slagzinnen uitgewisseld die aangeven waar en wanneer een dropping plaatsvindt. Voor het contact tussen Engeland en het verzet over de droppings stuurt Prins Bernhard als opperbevelhebber van de NBS, twee geheime agenten van het Bureau Bijzondere Opdrachten (BBO) naar Friesland. Lykele Faber en Peter Tazelaar houden zich (vanaf november 1944), samen met marconist Alfred Springgate en hun radiozender lang schuil in een jacht op het meertje Nannewiid bij Oudehaske in het zuiden van Friesland.
De commando's N. De Koning en R. Groenewoud reizen ondertussen met valse papieren door de provincie om wapeninstructies te geven. Ze zijn eerder vanuit Engeland boven Drenthe gedropt en door de KP naar Friesland gehaald.
De wapendroppings en het verbergen van de wapens leiden regelmatig tot levensgevaarlijke situaties. De bezetters maken fel jacht op verborgen wapens. Op wapenbezit staat de doodstraf. Een dropping te Aalsum bij Dokkum leidt indirect tot de grootste massa-executie in Friesland van twintig mannen in Dokkum.
Op zondag 8 april geeft ‘Radio Oranje’ via de BBC de langverwachte slagzin door: 'de fles is leeg'. Voor de NBS is dit het sein om 36 uur later met sabotageacties te beginnen. De Canadese troepen zijn bijna bij de grens van Friesland. De wapens worden uit de opslagplaatsen gehaald. De NBS groepen komen bij elkaar op geheime locaties en de wapens en munitie worden uitgedeeld.
De verzetsgroepen hebben Friesland al voor een groot deel in handen voor de komst van de Canadezen. Alleen bij Harlingen-Makkum hebben de Duitsers voor de verdediging van de Afsluitdijk artillerie neergezet en moeten de Canadezen zware gevechten leveren. Het vasteland van Friesland is op 18 april helemaal bevrijd.
In der Nachbarschaft
Alle Routen ansehen-
Van stad naar stad: Bolsward - IJlst - Sneek | Fietsrondje
Van stad naar stad: Bolsward - IJlst - Sneek | Fietsrondje(31,4 km)Bolsward -
Von Stadt zu Stadt: Sneek - IJlst | Radtour
Von Stadt zu Stadt: Sneek - IJlst | Radtour(16,0 km)Sneek -
Von Stadt zu Stadt: IJlst - Workum - Bolsward - Sneek | Radrunde
Von Stadt zu Stadt: IJlst - Workum - Bolsward - Sneek | Radrunde(51,0 km)IJlst -
Rundfahrt IJlst – Sneek | SUP- und Kanu-Route
Rundfahrt IJlst – Sneek | SUP- und Kanu-Route(11,3 km)IJlst